Spis treści
Słyszeliście już, że odzież motocyklowa dostaje nowe normy ochronne? Wiecie czym jest certyfikacja PPE? Czy motocyklista dostanie nowe obowiązki albo nowe możliwości przy wyborze odzieży?
Odzież przeznaczona do jazdy motocyklem, która została wprowadzona na rynek europejski po kwietniu 2019 r., będzie musiała spełniać nowe standardy: oto certyfikacja PPE.
Co to oznacza w praktyce? Czy motocyklista będzie miał nowe obowiązki? Poniższy poradnik wszystko wyjaśni. Aby z łatwością pojąć wszystkie zmiany, najpierw należy zrozumieć kilka pojęć.
Słowniczek
CE – Oznaczenie CE spotkać można na wielu przeróżnych produktach obecnych w sprzedaży na terenie Unii Europejskiej. To deklaracja producenta, że oznakowany wyrób spełnia wymagania dyrektyw tzw. „nowego podejścia” Unii Europejskiej. Dyrektywy oraz normy zharmonizowane dotyczą zagadnień związanych z bezpieczeństwem użytkowania, ochroną zdrowia i ochroną środowiska. W większości przypadków potwierdzeniem musi być certyfikat przejścia odpowiednich testów lub badań, wykonanych przez niezależne instytuty badawcze.
Norma EN, np. EN 13634:2015 – są to europejskie normy zharmonizowane, opisujące konkretne wymagania stawiane przed konkretnym produktem, aby mógł otrzymać oznaczenie CE. Przykładowa norma EN 13634:2015 została zaktualizowana w 2015 roku, a dotyczy „obuwia ochronnego dla motocyklistów w użytku drogowym i offroadowym”. Norma opisuje wymagania ochronne, charakterystykę ergonomii, nieszkodliwość produktu, właściwości mechaniczne, wymagane oznaczenia oraz informacje dla użytkownika. Norma określa także odpowiednie metody testowe.
PPE, Certyfikacja PPE, Personal Protective Equipment – czyli środek ochrony indywidualnej, zarówno odzież jak też akcesoria, jak kask, gogle, czy ochraniacze. W Unii Europejskiej zastosowanie sprzętu PPE określała Dyrektywa 89/686/EEC, która pojawiła się 1989 roku, a w pełnym wymiarze weszła w życie w 1995 roku. Ta dyrektywa została zastąpiona Regulacją Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2016/425, która weszła w życie 21 kwietnia 2018 r. Tyle o teorii.
Regulacja ma normować standardy bezpieczeństwa sprzętów, które często są jedyną barierą pomiędzy użytkownikiem, a groźnym otoczeniem. Stosowanie odpowiedniego sprzętu PPE wymagane jest przy wykonywaniu prac niebezpiecznych, jak praca w laboratorium z substancjami chemicznymi, praca na budowie czy ratownictwo. Odzież z certyfikacją PPE wymagana jest także w amerykańskiej lidze hokejowej NHL. Każdy sprzęt, który się zakłada lub trzyma, a służy do ochrony przed co najmniej jednym zagrożeniem życia, klasyfikowany jest jako sprzęt PPE.
Jak się domyślacie, norma ta dotyczy już także i odzieży motocyklowej. I o tym chcemy Wam powiedzieć więcej w tym artykule.
Jak było do tej pory?
Do tej pory odzież motocyklowa mogła, ale nie musiała spełniać żadnych norm. Dlatego niektóre kurtki czy rękawice nie posiadały nawet oznaczenia CE. Oczywiście dyrektywa opisująca PPE istnieje już od ponad 40 lat, wiele produktów się do niej stosuje, a konsumenci – czyli motocykliści zwracają uwagę na obecność znaku CE.
Topowe produkty od topowych producentów, jak skórzana kurtka sportowa Alpinestars, posiadały normę całościową EN13595 przeznaczoną głównie dla profesjonalnych kierowców w sporcie motocyklowym. Ta norma określała, że produkt jako całość spełnia wymagania bezpieczeństwa. To znaczy, że jest odporny na uderzenia i przetarcia, nie tylko na protektorach, ale również pod względem przetarcia szwów. Norma nie była obowiązkowa, ale niektórzy producenci posiadają produkty spełniające tę normę już od kilku lat.
Warto wiedzieć, że do momentu wprowadzenia nowej normy wystarczająca była certyfikacja jedynie ochraniaczy. Nie było konieczności certyfikowania całego produktu, ale nie oznacza to, że produkty te były mniej bezpieczne, jedynie nie były sprawdzane pod tym kątem.
W nowej kolekcji Adrenaline 2020 znajdziecie certyfikowaną odzież spełniającą normę – certyfikacja PPE jest.
Normy dotyczące odzieży i ochraniaczy motocyklowych
EN 13595:2002 – kurtki, spodnie oraz jedno i dwuczęściowe kombinezony motocyklowe. Określa wymagania wyrobów przeznaczonych dla „zawodowych kierowców motocyklowych”. (Ta norma obowiązuje wyłącznie do kwietnia 2023 r.)
EN 17092:2018 – kurtki, spodnie oraz jedno i dwuczęściowe kombinezony motocyklowe. (Nowa norma – istnieje od kwietnia 2019 roku, ale nie jest ratyfikowana, po wejściu w życie obowiązywała będzie równolegle z powyższą 13595.) Co ciekawe, norma jest stale aktualizowana, instytuty powołują się na najwyższe wymagania. Obecna, najświeższa forma „final draft” to FprEN 17092:2019 z marca 2019 roku.
EN 13634:2015 – buty motocyklowe.
EN 13594:2014 – rękawice motocyklowe.
EN 1621-1:2012 – motocyklowe ochraniacze łokci, kolan, bioder i barków.
EN 1621-2:2014 – motocyklowe ochraniacze pleców.
EN 1621-3 – motocyklowy ochraniacz klatki piersiowej.
EN 1621-4:2013 – motocyklowe, pompowane ochraniacze air bag.
EN 14021:2013 – motocyklowe ochraniacze ciała do jazdy offroadowej przeciwko niedużym obiektom, jak kamienie spod kół.
Co się zmienia?
Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) wyznaczył grupę specjalistów, która przeanalizowała sytuację na rynku, zweryfikowała wszelkie dziury prawne wykorzystywane przez producentów odzieży motocyklowej. Grupa jest w trakcie opracowywania nowej normy EN 17092, która będzie zawierała wytyczne z Regulacji EU 2016/425, zgodnie z którą odzież motocyklowa zaliczona została do Środków Ochrony Indywidulanej (ŚOI) kat. II (PPE).
Każda oznaczona znakiem CE odzież motocyklowa, ochraniacze motocyklowe lub akcesoria motocyklowe (rękawice, buty, ochraniacze pleców) powinna mieć dostępną do wglądu deklarację zgodności.
Każda kurtka, spodnie lub kombinezon, które mają prawo nazywać się „odzieżą motocyklową”, muszą spełniać jedną z dwóch norm całościowych, albo starą normę EN 13595, albo nową EN 17092 zgodną z PPE.
Certyfikaty wydane zgodnie ze starą normą EN 13595 utrzymują ważność do 21 kwietnia 2023 roku (zgodnie ze „starą” Dyrektywą 89/686/EWG) i właśnie do tego dnia może być wprowadzana na rynek UE odzież zgodna z EN 13595. Z kolei nowe rozporządzenie EU 2016/425 zaczęło obowiązywać od 21 kwietnia 2018 roku, wraz z nową normą FprEN 17092.
Najważniejszą cechą nowej normy jest fakt, że EN 17092 obejmuje kurtkę czy spodnie jako całość. Oznacza to, że użytkownik ma potwierdzenie bezpieczeństwa ochraniaczy, szwów, materiału, czy zamków, zarówno pod względem uderzenia punktowego, jak też przetarcia lub rozdarcia.
Co najważniejsze – od 1 stycznia 2020 roku nie może mieć miejsca sytuacja, w której sprowadzana jest „odzież motocyklowa” nie spełniająca norm całościowych.
Certyfikacja PPE spełniona została również w nowej kolekcji odzieży SPYKE.
Świadomość!
Jednym z głównych celów wprowadzenia nowych norm przez Unię Europejską jest zapewnienie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa użytkowników, dlatego też położony został nacisk na zwiększenie świadomości konsumentów.
Do tego dochodzi jeszcze kwestia rozmiaru. Jeżeli kurtka, spodnie, czy ochraniacze są źle dopasowane pod względem rozmiaru, rozmieszczenia protektorów, czy swobody ruchu, to żadna norma może nie pomóc w spotkaniu z asfaltem. Zresztą żaden wyrób nie gwarantuje 100% ochrony, dlatego zawsze należy jeździć rozsądnie i z zachowaniem bezpieczeństwa.
Obowiązek?
Skoro pojawiła się certyfikacja PPE, to czy motocyklista będzie miał obowiązek zakładać odzież motocyklową PPE? Nie. Na motocyklistę – finalnego użytkownika, nie są nakładane żadne wymogi lub ograniczenia.
Motocyklista wciąż może jeździć w takiej odzieży, w jakiej tylko zapragnie. Swój ubiór powinien jednak dobierać świadomie i z poszanowaniem własnego bezpieczeństwa.
Obowiązek nakładany jest na producentów środków ochrony indywidualnej. Jeżeli chcą posiadać w asortymencie odzież motocyklową, to musi być ona zgodna z PPE i opatrzona znakiem CE. Dotyczy to każdej odzieży sprzedawanej na terenie Unii Europejskiej, niezależnie od miejsca produkcji lub pochodzenia producenta.
Ciekawostką jest fakt, że jednym krajem, który wprowadził coś obowiązkowego, jest Francja. Każdy kierowca lub pasażer jadący motocyklem na terenie Francji musi posiadać rękawice motocyklowe zgodne z CE (czyli z normą EN 13594).
Co z kaskiem motocyklowym?
Kask do jazdy motocyklem nie zalicza się do dyrektywy opisującej PPE. Nowelizacja niczego nie zmienia, kask wciąż pozostaje obowiązkowy i wciąż musi spełniać homologację ECE 22.05.
Wykluczenie
Jedyną odzieżą motocyklową, która nie będzie musiała posiadać zgodności PPE, jest odzież chroniąca przed deszczem. Są to kombinezony zewnętrzne, kurtki, nogawki, podpinki wewnętrzne, czy też nakładki na buty lub rękawice, których wyłącznym celem jest ochrona przed deszczem i przedostaniem się wody; które są cienkie i nie posiadają ochraniaczy. Jest to tak zwana „ochrona klimatyczna”.
Sposób przeprowadzenia testów wytrzymałości
Od połowy lat 1990, odzież zgodna z CE testowana była na maszynie „Cambridge” (próbka materiału w tej maszynie była zamocowana na stałe, a ruchomy był materiał ścierny). Nowa regulacja przewiduje testy na maszynie „Darmstadt”. Próbki odzieży kręcą się na maszynie z ramionami i opuszczane są na betonową nawierzchnię w ściśle kontrolowanych warunkach. Jeżeli dziura w próbce odzieży nie przekroczy 5 mm średnicy dla zadanych na maszynie parametrów, odzież jest klasyfikowana.
„Stara” norma EN 13595 (czyli odzież dla profesjonalnych motocyklistów) przewiduje 2 poziomy wytrzymałości z podziałem na 4 strefy ciała. Obowiązuje tylko do kwietnia 2023 roku.
– Strefa 1 – musi posiadać ochraniacze uderzeniowe.
– Strefa 2 oraz strefa 1 – musi wytrzymać 4 sekundy na maszynie Cambridge aby spełnić 1 poziom wytrzymałości oraz 7 sekund aby spełnić 2 poziom.
– Strefa 3 – 1,8 sekundy na 1 poziom oraz 2,5 sekundy na 2 poziom
– Strefa 4 – może być użyta na panele wentylacyjne i rozciągliwe, musi wytrzymać 1 sekundę na 1 poziom oraz 1,5 sekundy na 2 poziom.
Nowa norma FprEN 17092, przewiduje 3 strefy ciała oraz klasyfikację według 5 poziomów bezpieczeństwa. Klasyfikacja wg. testów na maszynie ” Darmstadt”.
Klasyfikacja AAA: Najwyższy poziom, odpowiedni dla odzieży wyścigowej lub dla wymagających motocyklistów. Cztery sekundy wytrzymałości (przy 707,4 obr/min, około 120 km/h) dla strefy 1; dwie sekundy wytrzymałości (przy 442,1 obr/min, około 75 km/h) dla strefy 2; jedna sekunda (przy 265 obr/min, około 45 km/h) dla strefy 3.
Klasyfikacja AA: Odpowiednia dla odzieży turystycznej. Dwie sekundy wytrzymałości (przy 412,6 obr/min, około 70 km/h) dla strefy 1; jedna sekunda (przy 265,3 obr/min, około 45 km/h) dla strefy 2; pół sekundy (przy 147,4 obr/min, około 25 km/h) dla strefy 3.
Klasyfikacja A: Odzież do użytku miejskiego, o niewielkiej ochronie. Jedna sekunda wytrzymałości (przy 265,3 obr/min, około 45 km/h) dla strefy 1 oraz pół sekundy (przy 147,4 obr/min, około 25 km/h) dla strefy 2.
Klasyfikacja B: Identycznie jak w przypadku A, jednak bez wymaganych protektorów.
Klasyfikacja C: Odpowiednia dla odzieży opartej na siatce, posiadającej ochraniacze – jak na przykład ochraniacze w formie zbroi do jazdy offroadowej.
Podsumowanie
Podsumowując: Certyfikacja PPE i jej wprowadzenie dla odzieży motocyklowej, to odpowiedź na oczekiwania konsumentów. Sposoby testowania produktów, które lepiej odzwierciedlają warunki codziennej jazdy motocyklem oraz pozwalają w przybliżeniu odwołać się do prędkości osiąganych przez motocyklistę, pozwalają na bardziej świadomy wybór wybieranej przez motocyklistę odzieży.
Jednym z ciekawszych producentów odzieży jest marka Adrenaline. Jest to producent tworzący odzież i akcesoria – przez pasjonatów, dla pasjonatów, już od ponad 10 lat. Posiada biuro projektowe w Łodzi, odzież łączy przystępną cenę i wysoką jakość… A co najważniejsze, certyfikacja PPE obejmuje wszystkie nowe ciuchy Adrenaline.
Zostaw odpowiedź