Jak sprawdzić cewkę zapłonową w motorze?

Jak sprawdzić cewkę zapłonową w motocyklu? To ważne, bo cewka odpowiada za wytworzenie wysokiego napięcia, które z pomocą świecy zapłonowej powoduje zapłon mieszanki w komorze spalania.

Układ zapłonowy motocykla składa się z kilku elementów – impulsatora, modułu, cewki, przewodu i świecy. Pierwszy z nich przekazuje informację o położeniu wału korbowego. W bardziej zaawansowanych konstrukcjach funkcję modułu pełni jednostka sterująca, zwana ECU. Zbiera ona sygnały z wielu czujników, tak, by jak najlepiej dobrać parametry zapłonu i wytrysku paliwa. Uszkodzenia cewki zapłonowej nie zawsze oznaczają całkowitą utratę iskry. Można też przypadkowo postawić błędną diagnozę, gdyż instalacja zapłonowa jest układem złożonym z wielu podzespołów. Podobnie jak objawy uszkodzonego regulatora napięcia w motocyklu mogą wynikać z problemów z innymi elementami osprzętu, tak samo wrażenie uszkodzenia cewki nie zawsze oznacza realną awarię.

Bardzo często powodem problemów jest uszkodzony przewód wysokiego napięcia, albo po prostu niesprawna, bądź zalana świeca. Nierzadko problemy może sprawiać także niskonapięciowa część instalacji, lub po prostu zaśniedziałe styki. Jako przykład może tutaj posłużyć stary, sprawdzony Suzuki Bandit. Instalacja elektryczna tego motocykla bardzo nie lubi wody. Szczególnie po obfitym deszczu może dochodzić do wypadania zapłonów, lub w ogóle pracy na trzech, czy nawet dwóch cylindrach.

Może się wydawać, że są to typowe uszkodzenia cewki, a w rzeczywistości chodzi o przewody, które nie lubią wilgoci. Im są starsze, tym częściej dochodzi do tego typu problemów. Rozwiązaniem w tym przypadku okazuje się wymiana przewodów zapłonowych na nowe. Na warsztat powinny pójść także fajki i koniecznie świece. To pierwszy element w diagnostyce układu zapłonowego, który musi być brany pod uwagę jako powód awarii. W praktyce okazuje się, że cewki zapłonowe nowoczesnych motocykli nie są tak awaryjne, jak miało to miejsce w przeszłości, w starszych konstrukcjach.

Cewka zapłonowa – motocykl nowy a stary

Z modułu zapłonowego wychodzi sygnał niskiego napięcia, który w cewce jest wzmacniany d wartości umożliwiającej powstanie iskry. Za pomocą przewodu zapłonowego wysokie napięcie kierowane jest na świecę, a między jej elektrodami dochodzi do wyładowania. I w ten oto sposób silnik dzięki kompresji, obecności paliwa oraz iskry zaczyna pracować.

Układ tego typu, gdzie wszystkie podzespoły były traktowane oddzielnie, najczęściej stosowany był w starszych motocyklach. Dzisiaj co raz częściej mamy do czynienia z tak zwanymi cewkofajkami. Jest to element nakładany bezpośrednio na świecę zapłonową, który pełni zarówno funkcję cewki, jak i fajki zapłonowej. Dzięki temu nie mamy przewodu zapłonowego, którego obecność generuje dodatkowe możliwości uszkodzenia. Są jednak i wady takiego rozwiązania. Jak sprawdzić cewkę zapłonową w motorze, skoro jest ona elementem zintegrowanym z fajką? Nie mamy więc pewności, czy uszkodzona jest sama cewka, czy mocowanie całego podzespołu do świecy. Bardzo często problemy z zapłonem wynikają z korozji na stykach i luzu powstałego za zapięciu cewkofajki do końcówki świecy. W takim wypadku, jako że całość jest zintegrowana, nie ma innego wyjścia, niż wymiana.

Jak sprawdzić cewkę zapłonową w motocyklu

Cewka zapłonowa nie jest skomplikowanym urządzeniem. Składa się z dwóch uzwojeń – do jednego, zwanego uzwojeniem pierwotnym, dostarczany jest impuls dodatni o napięciu 12V. Z kolei do uzwojenia wtórnego, wykonanego z bardzo cienkiego drucika podłączona jest masa. W odpowiedniej chwili z pomocą zjawiska indukcji, prąd o niskim napięciu dostarczany do pierwszej cewki, wzmacniany jest nawet kilkaset razy, by finalnie wyładować się na świecy z napięciem 25 – 40 tys. Voltów.

Sprawdzenie cewki zapłonowej tradycyjnej budowy robimy miernikiem uniwersalnym. Badamy rezystancję cewki zapłonowej motocykla, czyli opór, jaki jest generowany przez uzwojenie. Nie jest to jednak dokładna metoda i dzięki niej możemy potwierdzić tylko całkowite uszkodzenie cewki. Prawidłowe wartości odczytami z instrukcji napraw naszego motocykla. Tam też znajdziemy informacje, jaki olej do motocykla wybrać, czy jaki płyn chłodniczy wybrać do motocykla. Do dokładniejszych pomiarów niezbędny jest oscyloskop i elektryk mający pojęcie o temacie.

Niestety nie zawsze uszkodzenie cewki zapłonowej są jednoznaczne. Nierzadko przerwy w zapłonie pojawiają się w ściśle określonych warunkach. Czasami będzie to bardzo mocne rozgrzanie jednostki napędowej, innym razem wręcz przeciwnie – cewka będzie szwankować na zimno. Objawami będzie szarpanie silnika, zwiększone zużycie paliwa i spadek mocy.

Ciekawe konstrukcje – cewkomoduły

Cewka zapłonowa motocykla nie zawsze jest zbudowana w formie niezależnej, lub cewkofajki. Spotyka się również tak zwane cewkomoduły – elementy, które w jednej obudowanie zawierają i cewkę i moduł. Ich diagnostyka jest szczególnie utrudniona i wykonalna praktycznie tylko przez specjalistę od elektroniki. W razie uszkodzenia najlepszym rozwiązaniem będzie po prostu wymiana takiego elementu na nowy. Jak dobrać cewkę zapłonową takiej konstrukcji? Tak samo jak zdecydować, jaki akumulator do motocykla kupić, czy jaki płyn hamulcowy do motocykla – musimy polegać na katalogu. Wszelkie eksperymenty w tym zakresie nie są wskazane, gdyż cewkomoduły dedykowane są do konkretnej maszyny, chociażby ze względu na budowę instalacji elektrycznej i parametry zapłonu typowe dla danego motocykla.

Najprostsza diagnostyka – podmiana

O ile dokładne sprawdzenie działania cewki w domowych warunkach jest problematyczne, to wymiana tego elementu nie jest trudna. Mamy wiele poradników, jak naciągnąć łańcuch w motocyklu, ale czy ktoś pisze o cewce? Nie ma takiej potrzeby, gdyż zazwyczaj montaż nowej cewki nie jest skomplikowany. Cewki zazwyczaj znajdują się gdzieś pod zbiornikiem paliwa. Przy ich demontażu zaznaczmy sobie prawidłowe podłączenie przewodów, tak by później nie mieć problemów w czasie montażu. Cewkofajki znajdziemy na silniku, w górnej części głowicy.

Sam ich demontaż również nie jest skomplikowany, chociaż jest kilka motocykli, w których przypadku dostęp jest mocno utrudniony i niezbędne jest zdemontowanie np. obudowy filtra powietrza, czy chłodnicy. Skomplikowanej budowy cewkomoduły, czy cewkofajki bywają dość drogie. Nie ma co kupować ich na zaś, tylko po to, by potwierdzić zakładane przez nas uszkodzenie. Z tego też względu, bardzo często najlepszą domową metodą sprawdzenia cewki zapłonowej motocykla jest podmiana tego podzespołu z innego motocykla. Możemy o pomoc poprosić znajomego i na chwilę zamontować cewkę z jego maszyny. Jeśli problemy z silnikiem nadal występują, oznacza to, że musimy szukać dalej, a cewka zapłonowa naszego motocykla jest sprawna.