Spis treści
Niewskazanie sprawcy wykroczenia zarejestrowanego przez fotoradar lub OPP to fundament systemu karania mandatami w Polsce. Procedura od dawna budzi wątpliwości prawników, teraz po raz kolejny trafiła do Trybunału Konstytucyjnego.
Do Trybunału Konstytucyjnego po raz kolejny trafił wniosek o zbadanie konstytucyjności przepisu, który nakłada na właściciela pojazdu obowiązek wskazania osoby, której powierzone zostało auto zarejestrowane na zdjęciu z fotoradaru lub Odcinkowego Pomiaru Prędkości jako to, które popełnia wykroczenie.
Obwiniony nie musi się sam oskarżać
We wniosku wskazano, że przepis taki narusza prawo obwinionego do obrony, ponieważ zmusza do samooskarżenia. Autorzy wniosku wskazują na potencjalną niekonstytucyjność dwóch przepisów:
- art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym: właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie;
- art. 96 par. 3 ustawy Kodeks wykroczeń: karze podlega, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.
Niewskazanie sprawcy – to nie pierwsze wątpliwości
To nie pierwszy wniosek dotyczący tej sprawy, który trafił do Trybunału Konstytucyjnego. Już wcześniej sędziowie wypowiedzieli się w tej sprawie, stwierdzając częściową niekonstytucyjność przepisu, która jednak nie powoduje jego wyłączenia (K 3/13). Przeciwko opisywanym przepisom występował także w 2020 r. rzecznik praw obywatelskich, wskazując, że sprawca wykroczenia nie ma możliwości skorzystania z wolności wynikającej z prawa do milczenia.
Podobne zdanie wyraził Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 25 września 2020 r. (X Ka 508/20), w którym uchylił on wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa z 6 lutego 2020 r. (III W 1526/19), skazujący kierowcę za to, że nie doniósł na samego siebie. Zdaniem Sądu odpowiedzialność za wykroczenie określone w art. 96 § 3 k.w. jest (…) wyłączona w sytuacji, gdy właściciel lub posiadacz pojazdu uchyli się od obowiązku wskazania, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie w ramach prawa do obrony na podstawie art. 74 § 1 k.p.k. w związku z art. 2 § 3 k.p.w.
Niewskazanie kierującego na wezwanie uprawnionego organu (policji, straży miejskiej czy Inspekcji Transportu Drogowego) jest dziś zagrożone mandatem w wysokości 8 tys. zł lub sądową grzywną nawet do 30 tys. zł.
Zostaw odpowiedź