Ratownicy na motocyklach - Dlaczego jest ich tak mało? - Motogen.pl
TO JEST NASZE ARCHIWUM KATEGORII 'Artykuły'

Postanowiłem nieco zgłębić temat i okazuje się, że motocyklowe jednoosobowe zespoły ratownictwa medycznego mają jeden, zasadniczy problem - finansowanie. Wynika to wprost z przepisów, które nie tylko nie nakładają na NFZ przymusu finansowania tego typu inicjatywy, ale wręcz ich zabraniają.  Dlaczego?

 

Przeczytaj: Motoambulans - pojazd, który 'wiezie życie'

Ustawa o państwowym Ratownictwie Medycznym i Polskie Normy

Zacznijmy od tego, że ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym dokładnie określa skład zespołów ratownictwa medycznego. Zespoły dzielą się na podstawowe i specjalistyczne. W skład zespołu podstawowego wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny. W przypadku zespołów specjalistycznych, na pokładzie muszą być co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny. Dodatkowo jedna z tych osób powinna mieć uprawnienia do prowadzenia pojazdu uprzywilejowanego w ruchu drogowym, a jeżeli żadna z nich nie posiada takich uprawnień, to w skład zespołu wchodzi jeszcze kierowca.

 

W tym momencie można powiedzieć, że przecież na motocyklu zmieszczą się dwie osoby, więc mógłby on „podchodzić” pod pojęcie zespołu podstawowego. Niestety, nie jest to takie oczywiste, ponieważ dodatkowo obowiązuje „Polska Norma Nr 1789 - pojazdy medyczne i ich wyposażenie - Ambulanse drogowe”. Reguluje ona warunki jakie muszą spełniać pojazdy, żeby być ambulansami i otrzymywać refundację z NFZ. Na stronie NFZ czytamy, że wyróżnia się ambulans do transportu pacjentów, ambulans ratunkowy oraz ruchomą jednostkę intensywnej opieki ambulans ratunkowy. Wspólnym mianownikiem dla tych trzech typów jest możliwość przewożenia pacjenta. Oprócz tego ambulans ratunkowy i ruchoma jednostka intensywnej opieki muszą zapewniać warunki potrzebne do leczenia pacjentów i monitorowania stanu ich zdrowia, a przy tym lista wymaganego wyposażenia jest dłuższa niż niejeden list przedszkolaka do Świętego Mikołaja. Z informacji uzyskanych od rzecznika prasowego Ministerstwa Zdrowia dowiedzieliśmy się, że w chwili obecnej nie są planowane zmiany ani w ustawie o PRM, ani w Normie nr 1789. 

Przykłady funkcjonowania motocykli ratunkowych

Jak zatem można finansować taki pojazd? Pierwszym miastem w Polsce, w którym pojawił się taki motocykl, był Gdańsk. Od 2002 roku funkcjonował tam motocykl Harley-Davidson, który początkowo był użyczony pogotowiu ratunkowemu, a następnie został zakupiony przez sponsora i przekazany na stałe. Motocykl był użytkowany przez 10 lat, dopóki nie został zastąpiony Hondą ST1300. Posiada ona na wyposażeniu defibrylator, zestaw do unieruchomienia złamań, kołnierze usztywniające, łączność radiową, plecak ze sprzętem potrzebnym do udzielenia podstawowej pomocy przed przyjazdem karetki oraz defibrylator AED. Defibrylator AED to zautomatyzowany defibrylator, który mieści się w małej skrzynce i jest pełnoprawnym, bezpiecznym defibrylatorem. Warto wspomnieć, że defibrylatory AED można również znaleźć w wybranych punktach polskich miast. Obsługa jest dziecinnie prosta i urządzenie prowadzi użytkownika krok po kroku przy pomocy komend głosowych. 

 

Kolejnym świetnym przykładem jest Kraków. Tam z kolei działają motocykle fundacji R2 (R Kwadrat). Projekt rozpoczął działalność już 10 lat temu przy Stowarzyszeniu Rafael, a od 2008 roku funkcjonuje jako Fundacja R2. Jest to Motocyklowe Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Na stronie naratunek.rkwadrat.pl czytamy, że aktualnie na stanie znajdują się aż trzy motocykle ratownicze: BMW RT1150, BMW RT1200 i Suzuki V-Strom DL 650. Dodatkowo Państwowa Straż Pożarna przekazała projektowi siedem motocykli enduro Honda XL125. Ratownicy są dysponowani przez Centrum Powiadamiania Ratunkowego numer 112. Jak wyposażone są ich pojazdy? W motocyklu znajduje się defibrylator AED, sprzęt medyczny, zestaw do segregacji poszkodowanych w wypadku masowym oraz gaśnicę. W skład sprzętu medycznego wchodzą między innymi litrowa butla z tlenem, zestaw do tlenoterapii, zestaw do przyrządowego udrażniania dróg oddechowych, zestaw opatrunkowy, respirator i inne.

 

Droga do korzystania z motocykla ratunkowego nie zawsze jest łatwa i tutaj najgłośniejszym przypadkiem jest ten z Rybnika. Tam motocykl został zakupiony z pieniędzy publicznych zgromadzonych podczas zbiórki zorganizowanej w ramach akcji „Motocykl ratowniczy dla Rybnika”. Niestety od 2010 r. motocykl jeszcze ani razu nie interweniował, ponieważ szpital nie miał środków na korzystanie z niego. W 2012 r. pojawiła się informacja, że dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 3 w Rybniku - Jerzy Kasprzak - chce go przekazać Policji. Przestój motocykla był oczywiście spowodowany brakiem możliwości finansowania jego działalności ze środków NFZ. Na szczęście w tym roku przekazano go Rybnickiemu Sztabowi Ratownictwa, a to oznacza, że w przyszłym sezonie trafi on do służby.

Motocykle ratownicze NA ŚWIECIE

Jak to wygląda w innych krajach? Tutaj najlepszym przykładem jest Anglia. Tamtejsze National Health Service już na poziomie ustawy przewidziało możliwość korzystania z motocykli ratowniczych. Na stronie informacyjnej dla kandydatów na członków ekip ambulansów jest informacja, że będą oni mogli pracować między innymi na motocyklach. W Niemczech Bawarski Czerwony Krzyż korzysta z motocykli ratunkowych od 1983 r. i ma w swojej flocie ponad 25 motocykli (to stan na 2011 r., więc zakładamy, że w ciągu trzech lat ta liczba wzrosła). Motocykle ratunkowe można również spotkać w Hong Kongu, Kenii, Ugandzie, Stanach Zjednoczonych, Serbii, Brazylii, RPA i kilku innych krajach.

 

O zaletach tego typu rozwiązania chyba nie trzeba nikomu mówić. Motocykl jest w stanie dotrzeć na miejsce zdarzenia znacznie szybciej, ale jego rola nie musi się ograniczać tylko do pomocy w nagłych wypadkach. Jednośladu można bowiem używać również do transportu organów do przeszczepu lub transportu krwi. Serwis PortaleMedyczne.pl podaje, że gdańskie motocykle od czerwca do końca sierpnia przejechały 5000 kilometrów i brały udział w 466 interwencjach.

 

Takie rozwiązanie jest więc potrzebne, legalne i mile widziane, ale nie będzie powszechne dopóki NFZ nie sprawi, że będzie możliwe zakontraktowanie takiego motocykla, żeby jego interwencje finansować ze środków funduszu. Przedstawiciele władz Gdańska otwarcie mówią, że nie wyobrażają sobie funkcjonowania tamtejszego systemu ratownictwa medycznego bez motocykli. W Krakowie z kolei motocykl jest w stanie dotrzeć na miejsce zdarzenia w czasie poniżej czterech minut i to nawet w godzinach szczytu. Dopóki motocyklowe karetki nie zostaną wpisane do Polskiej Normy oraz ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, pozostają publiczne zbiórki pieniędzy i pomoc sponsorów. Niestety obecnie jest to jedyny sposób, żeby motocykle ratunkowe mogły pojawić się w polskich miastach.

Motocykle będące na wyposażeniu Zespołów Ratownictwa Medycznego:

Dolnośląskie – w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne na etapie pozaszpitalnym jest wykorzystywany jeden motocykl ratowniczy Honda CBF 600 w Pogotowiu Ratunkowym w Legnicy. Ratownicy medyczni mają prawo jazdy uprawniające do prowadzenia motocykla, który jest wyposażony w plecak ratowniczy, defibrylator AED, podstawowy sprzęt diagnostyczny, środki łączności (telefon komórkowy, radiotelefon).


Pomorskie – w okresie 1 czerwca – 31 sierpnia działa motocykl ratunkowy w dwóch rejonach operacyjnych w Gdańsku i okolicach jako wsparcie dwóch zespołów P. Ideą uruchomienia motocykla ratunkowego było wspomaganie ZRM kołowego w sezonie letnim w czasie wzmożonego ruchu turystycznego na terenie miasta Gdańska i powiatu gdańskiego. Motocykl działa w okresie 1 lipiec 2011 r. – 30 czerwiec 2016 r.


Warmińsko-Mazurskie – w okresie od 1 maja do 30 września w godz. 7 – 19 w dni robocze w Olsztynie jeździ jeden motocykl ratowniczy przypisany do zespołu S z ratownikiem medycznym. Jest wyposażony w środki łączności z zespołem S oraz z DM.

Motocykle będące na wyposażeniu jednostek współpracujących z Państwowym Ratownictwem Medycznym:

Dolnośląskie – jednostka Ochotnicza Straż Pożarna Specjalistyczna Grupa Ratownictwa Medycznego ul. Broniewskiego 13, 58-400 Kamienna Góra posiada motocykl ratunkowy typu Honda wraz z wyposażeniem pozwalającym na udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy (torba ratownicza). Personel jednostki ma ukończone kursy w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy.


Małopolskie – 3 motocykle ratownicze są wyposażone w sprzęt do kwalifikowanej pierwszej pomocy, obsługiwane przez ratowników (Fundacja R2).
Mazowieckie – 1 ratownik na motocyklu ratowniczym.


Podlaskie – Łomża – 1 motorower, na wyposażeniu sprzęt do kwalifikowanej pierwszej pomocy (butla tlenowa, AED, apteczka opatrunkowa, kołnierze ortopedyczne, radiotelefon).


Śląskie – Katowice – motocykl ratunkowy z pełnym wyposażeniem medycznym, łącznością komórkową oraz radiową, do wykorzystania w okresie letnim (Pogotowie ratunkowe sp. z o.o.).

Zostaw odpowiedź

Twój e-mail nie zostanie opublikowany