Dążąc do poprawy bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg, szczególnie tych najbardziej zagrożonych, Honda, po raz pierwszy w Europie, zademonstrowała swój system komunikacji motocykla z samochodem. Pokaz odbył się pod patronatem CAR 2 CAR Communication Consortium na torze testowym firmy Opel w Dudenhofen (Niemcy) 22 i 23 października 2008.
Prezentowany system pozwala na ostrzeganie motocyklistów i kierowców samochodów o niebezpieczeństwie kolizji. Jest to możliwe dzięki ciągłej wymianie danych o pozycji pojazdów, uzyskiwanych za pośrednictwem odbiorników sygnałów GPS. Jest to szczególnie przydatne, gdy pojazdy zbliżają się do skrzyżowania, a o ich potencjalnie kolizyjnym kursie kierowcy zostają uprzedzeni na tyle wcześnie, by sytuacja ta nie była dla nich zaskoczeniem.
Pokaz systemu ma na celu wykazanie współdziałania opracowanej przez Hondę technologii ochrony życia z systemami komunikacji używanymi w pojazdach dostarczonych przez ośmiu innych producentów.
Europejskie statystyki wykazują, że większość wypadków z udziałem motocykli spowodowana jest błędami w ocenie sytuacji drogowej, a proponowany system pozwoli zmniejszyć ich ilość.
Stworzenie systemu porozumiewania się pojazdów, jest dla Hondy częścią programu mającego na celu poprawę bezpieczeństwa użytkowników jednośladów. Prowadzone są prace nad systemami prewencyjnymi, jak również systemami bezpieczeństwa czynnego i biernego. Wśród opracowanych już technologii prewencyjnych znalazł się symulator jazdy na motocyklu oraz trenażer jazdy. Obydwa urządzenia używane są do nauki rozpoznawania niebezpiecznych sytuacji. Innym przełomowym rozwiązaniem było zastosowanie w motocyklu Honda Gold Wing model 2006 pierwszej motocyklowej poduszki powietrznej. W tym roku przedstawiono nowy, elektronicznie sterowany system „Combined ABS”, przeznaczony do motocykli klasy Super Sport. Poprawia on zachowanie się motocykla przy hamowaniu w najróżniejszych warunkach drogowych, a co za tym idzie, podnosi poziom bezpieczeństwa czynnego w motocyklach.
System komunikacji między pojazdami (Vehicle to Vehicle – V2V) opracowany przez Hondę
Honda zrealizowała ten system w ramach japońskiego programu ASV (Advanced Safety Vehicle). Obecnie firma uczestniczy w podobnym projekcie prowadzonym w Europie, Japonii i USA. W Japonii rozwijany jest czwarty etap programu ASV, oznaczony jako ASV-4. Obejmuje on opracowanie bezprzewodowej komunikacji mobilnej, pozwalającej na wymianę danych dotyczących względnej pozycji i kierunku ruchu pomiędzy samochodami, a także motocyklami. Pozwoli to na informowanie kierowców o zbliżających się pojazdach oraz o przeszkodach na drodze. Po zaprezentowaniu w 2005 roku poprzedniego etapu prac (ASV-3), Honda kontynuowała szeroko zakrojone badania. Zbierano również dane i prowadzono współpracę z innymi firmami w dziedzinie zaawansowanych technologii bezpieczeństwa. Wynikiem tych działań jest właśnie system ASV-4.
Czym jest komunikacja między pojazdami (V2V)?
Komunikacja V2V to szybka transmisja danych w prostej, skondensowanej formie, która pozwala kierowcom i motocyklistom szybciej zorientować się w sytuacji drogowej. Informacje wymieniane między pojazdami zawierają ich pozycję i dane o dynamice ruchu. Motocykliści otrzymują ostrzeżenia o zbliżaniu się innych pojazdów za pomocą wyświetlacza refleksyjnego (Head-Up Display) i systemu audio umieszczonych w kasku, dzięki czemu nie muszą oni odrywać oczu od drogi. Kierowcy otrzymują informacje o samochodach i motocyklach znajdujących się w pobliżu, a wyświetlanie tych informacji może się odbywać się na ekranie systemu nawigacyjnego GPS.
Zaawansowany interfejs użytkownika (HMI)
Efektywność wymiany danych pomiędzy pojazdami, jak i pomiędzy nimi a infrastrukturą drogową, zależy w znacznej mierze od koncepcji interfejsu użytkownika, czyli od sposobu, w jaki pojazd przekazuje informacje swojemu kierowcy. Dzięki prowadzonym pracom badawczo-rozwojowym, Honda mogła na pokazie „Car 2 Car” zademonstrować prosty, logiczny i intuicyjny interfejs użytkownika, umożliwiający szybsze i łatwiejsze przekazywanie informacji. W sytuacjach krytycznych dane przekazywane są zarówno w formie graficznej, jak i dźwiękowej. Graficzna część interfejsu została umieszczona na górnej krawędzi zespołu wskaźników motocykla, jak najbliżej linii widzenia, by umożliwić przekazywanie informacji bez zmuszania kierującego do odrywania wzroku od drogi. Intensywność, kolor i pozycja wyświetlanego ostrzeżenia zapewnia intuicyjne zrozumienie wagi i lokalizacji potencjalnego zagrożenia. Dodatkowy komunikat dźwiękowy wspomaga rozpoznawanie zagrożeń i pozwala skonkretyzować otrzymaną informację. Dźwiękowy komunikat tekstowy przekazywany jest przez system audio wbudowany w kask i połączony z centralną częścią systemu w pojeździe za pomocą łącza Bluetooth®. Taki sposób informowania jest istotnym elementem wpływającym na skuteczność całego systemu.
Charakterystyka wypadków z udziałem motocykli
Bezpieczeństwo użytkowników jednośladów wymaga szczególnej uwagi, ze względu na specyfikę wypadków, w których uczestniczą motocykle. Zarówno przyczyny, jak i skutki kraks motocyklowych różnią się od tych, w których uczestniczą jedynie samochody. Większość wypadków z udziałem motocykli jest spowodowana zbyt późnym zauważeniem motocykla przez innego użytkownika ruchu, który po dostrzeżeniu go nie jest już w stanie prawidłowo zareagować lub też wynikają z błędnej oceny odległości i prędkości motocykla. Sytuacja ta jest rezultatem kilku czynników.
Po pierwsze, przód motocykla widziany przez innych uczestników ruchu, jest znacznie mniejszy od samochodów osobowych i ciężarowych. Motocykla można więc nie tylko nie zauważyć, ale też może on łatwo zostać zasłonięty przez większe pojazdy, czy obiekty znajdujące się w sąsiedztwie drogi. Mniejsze rozmiary motocykla powodują, że przez chwilę może on zostać całkowicie przesłonięty przez słupek „A” samochodu zbliżającego się do ronda.
Po drugie, łatwo popełnić błąd oceniając odległość i prędkość zbliżającego się jednośladu. Wynika to z mniejszych rozmiarów motocykli, ale także z wad koncepcji układu ich oświetlenia. Temu tematowi Honda dedykowała prace nad poprawą wyrazistości oświetlenia swoich maszyn, co przyniosło już efekty w postaci poprawy oceny ich odległości i szybkości przez innych kierowców.
Statystyki
W 1999 roku, w Europie powstał program badawczy pod nazwą Szczegółowe Studium Wypadków Motocyklowych (Motorcycle Accident In-Depth Study – MAIDS), którego celem było poszukiwanie podstawowych przyczyn wypadków z udziałem motocykli. MAIDS było konsorcjum stworzonym, między innymi, przez FIM (Międzynarodową Federację Motocyklową) oraz FEMA (Europejską Federację Motocyklową). Zebrano dane dotyczące 921 wypadków w 5 krajach Europy i po ich przeanalizowaniu stwierdzono, że 88% tych wypadków spowodowały błędy popełnione przez uczestników ruchu, a 8% wypadków wywołały czynniki zewnętrzne, jak pogoda lub stan dróg. W 37% wypadków winę ponosił kierujący motocyklem, a w 50% wypadków winę przypisano kierowcy innego pojazdu. Spośród 50% wypadków spowodowanych przez innych kierujących, 72% wynikało z tak zwanych błędów percepcyjnych, polegających na niezauważeniu motocykla, w 3% wypadków kierowca widział motocykl, ale jego mózg nie rozpoznał prawidłowo tego obrazu, a kolejne 20% wypadków wynikało z błędnej oceny sytuacji (kierowca widział motocykl, ale mimo to kontynuował wykonywanie zamierzonych manewrów). Tak więc problem widoczności motocykli i świadomości, że uczestniczą one w ruchu, nie może dłużej pozostawać niezauważony.
Jak komunikacja V2V pomoże kierowcom?
Analitycy konsorcjum MAIDS spróbowali też wskazać najbardziej typowe sytuacje, w których dochodziło do wypadków z udziałem motocykli. Okazało się, że 35% wypadków można było przypisać do dwóch następujących sytuacji drogowych:
• wypadek na skrzyżowaniu, uczestnicy wypadku poruszali się w prostopadłych kierunkach,
• wypadek przy wykonywaniu skrętu w lewo (w prawo w krajach o ruchu lewostronnym), gdy skręcający samochód przecinał tor jazdy zbliżającego się motocykla.
W pokazanych na zdjęciach obok sytuacjach, system komunikacji V2V może zapobiec błędom percepcji lub skutkom chwilowego braku koncentracji. System jest również opracowywany pod kątem sytuacji, w których zmysły kierowcy nie mogą dostarczyć mu wiarygodnych informacji. Ma to miejsce na przykład wtedy, gdy w lusterkach występuje tzw. martwe pole. Inna typowa sytuacja, to przejeżdżający pojazd uprzywilejowany, którego syrena jest słyszalna, ale określenie jego pozycji, kierunku jazdy i szybkości może być kłopotliwe. W przypadku zbliżającego się, widocznego w lusterku motocykla, kierowca samochodu może błędnie ocenić jego odległość lub prędkość, szczególnie w nocy lub w niesprzyjających warunkach pogodowych.
Honda i konsorcjum Car 2 Car Communication
Firma Honda uważa, że demonstracja działania zaawansowanego systemu bezpieczeństwa ułatwi przyjęcie powszechnie akceptowanego kierunku działania, co przyczyni się do podwyższenia bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego. CAR 2 CAR Communication Consortium jest organizacją non-profit, utworzoną przez europejskie firmy samochodowe, otwartą dla dostawców, ośrodków badawczych i innych podmiotów. CAR 2 CAR Communication Consortium stawia sobie za cel podwyższenie bezpieczeństwa i płynności ruchu drogowego, za pomocą systemów komunikacji i wymiany danych pomiędzy pojazdami. Honda pracuje nad takimi systemami od ponad 10 lat, prowadząc niektóre projekty samodzielne, a inne wraz z partnerami z Japonii i USA. Celem podwyższenia bezpieczeństwa użytkowników motocykli, Honda przystąpiła do CAR 2 CAR Communication Consortium w roku 2005, z jasno wytyczonym celem włączenia motocykli do systemów CAR 2 CAR. Założeniem uczestników konsorcjum jest opracowanie powszechnie stosowanych, spójnych standardów dla wszelkich rodzajów pojazdów, w tym motocykli, a w rezultacie wprowadzenie na europejski rynek ujednoliconego systemu komunikowania się pomiędzy nimi.
Innowacje firmy Honda
Opracowanie systemu komunikacji między pojazdami oraz między infrastrukturą i pojazdami jest kolejnym krokiem w tworzeniu nowych technologii zwiększających komfort i bezpieczeństwo. Honda ma na swym koncie wiele innowacji technicznych, w tym takich, które wprowadziła jako pierwsza w skali światowej. Dobrym przykładem innowacji Hondy jest pierwszy samochodowy system nawigacyjny, Electro Gyro-Cator, prekursor powszechnie dzisiaj stosowanej nawigacji GPS; system ograniczający skutki kolizji (CMBS), który w sytuacji zagrożenia wypadkiem oddziałuje zarówno na hamulce, jak i na systemy bezpieczeństwa biernego pojazdu; pierwszy w Europie system utrzymywania samochodu na pasie ruchu (LKAS); inteligentny system wspomagania widzenia w nocy, który potrafi rozpoznawać pieszych; czy też pierwszy system ciągłego zbierania i przetwarzania danych wprowadzony przez firmę samochodową (w systemie nawigacyjnym Honda Internavi).
Inne działania
Honda w pełni popiera działania Unii Europejskiej zmierzające do obniżenia liczby ofiar wypadków drogowych i pracuje nad wypełnieniem swoich zobowiązań związanych z Europejską Kartą Bezpieczeństwa Drogowego. Więcej informacji o inicjatywach Hondy na rzecz bezpieczeństwa na drogach, o konsorcjum C2C oraz o Karcie Bezpieczeństwa Drogowego można znaleźć w Internecie:
www.world.honda.com
www.world.honda.com/HDTV/ASV/ASV-3
www.car-to-car.org